เล่นดนตรีแบบไม่มีโน้ตได้จริงหรอ ?

เล่นดนตรีแบบไม่มีโน้ตได้จริงหรอ ?

"ตอบว่าได้ครับ" แต่ก็ต้องจำกัดความกันหน่อยว่าส่วนมากจะเป็นดนตรีแนวป็อปกับแจ๊สครับที่นักดนตรีไม่ค่อยมีโน้ตดูกัน(อย่างมากก็มีแค่คอร์ด) ส่วนดนตรีคลาสสิคนั้นยังไงก็ต้องดูโน้ตครับเพราะมีการเล่นที่ตายตัวในแต่ละเพลง แต่สุดท้ายก็ต้องจำโน้ตให้ได้อยู่ดีถ้าอยากเลนให้คล่องๆ ทีนี้มาดูกันว่าคนที่เล่นโดยไม่ดูโน้ตเขาทำกันได้ยังไง ?

เวลาผมสอนนักเรียนบางคน ผมจะถามแค่อย่างเดียวครับว่า "เราพูดได้ก่อน หรืออ่านหนังสือได้ก่อน?? "

แน่นอนเจอคำถามนี้ไปส่วนมากต้องตอบได้อย่างเดียวว่าพูดได้ก่อนสิ ดนตรีก็เหมือนกันครับ การพูดของเราก็เหมือนกับการเล่นดนตรีนั่นแหละ ธรรมชาติของการพูดคือเราคิดแล้วก็พูดเลยใช่ไหมครับ มีใครก่อนจะพูดต้องเขียนตัวหนังสือออกมาก่อนที่จะพูดทุกครั้งไหม55+ เวลาเราได้ยินเรื่องอะไรมาสักเรื่องเราก็เอามาเล่าต่อได้เลยโดยไม่ต้องจดใช่ไหมครับ ดนตรีก็แบบนั้นแหละธรรมชาติเดียวกันคือได้ยินแล้วก็เล่นออกมาได้เลยเพียงแค่มันต้องกดให้ตรงโน้ตเลยยากตรงนี้แหละถึงต้องซ้อมกันเยอะๆไง ถ้าคิดว่าจะเล่นดนตรีแล้วต้องโหลดโน้ตปริ้นโน้ตมาดูถึงจะเล่นดนตรีได้ แล้วทำไมคนสมัยก่อนถึงเล่นดนตรีกันได้โดยที่ยังไม่มีอินเตอร์เน็ตให้เซิร์ทโน้ตเพลงมาดูล่ะ สมัยก่อนเวลาเราจะเล่นเพลงสักเพลงนึง ต้องซื้อเทปมากรอฟังซ้ำหลายรอบจบเทปยืดกว่าจะเล่นตามได้สักเพลง คือเขาแกะจากเสียงที่ได้ยินครับ บางคนเล่นทั้งๆที่ไม่รู้ด้วยซ้ำว่านี่เรียกว่าคอร์ดอะไร รู้แค่ว่ากดแบบนี้แล้วเสียงมันตรงกับเพลงแล้วก็จำเอาไว้แค่นั้นเองครับ คนสมัยก่อนจึงเล่นดนตรีเก่งกันเกือบทกคนเพราะหลายคนแกะเพลงแล้วเล่นตามได้เลย แล้วมาเรียนทฤษฎีเพิ่มเติมทีหลังเพื่อให้มีวิธีการแกะเพลงที่แม่นและไวขึ้นนั่นเอง(สุดท้ายทฤษฎีก็ขาดไม่ได้ครับ) แต่ทุกวันนี้โลกเราหาข้อมูลได้ง่ายขึ้น สบายในหลายๆด้าน คนจึงติดการดูโน้ตเพราะมันง่ายที่สุด ต้องมีโน้ตถึงจะเล่นได้ เลยไม่เคยมีความพยายามที่จะแกะจากเสียงเหมือนคนสมัยก่อนครับ ทำให้สกิลในการแกะเพลงหรือการฟังซึ่งจำเป็นมากๆในการเล่นดนตรีไม่ได้รับการฝึกฝน และสุดท้ายเราจึงติดการดูโน้ตและเข้าใจว่าดนตรีไม่มีโน้ตจะเล่นได้ยังไง คนเก่งๆบางคนสามารถเล่นเพลงที่ตัวเองเคยได้ยินได้ทันทีโดยที่ไม่เคยเล่นมากก่อนก็มครับ ใช่ครับไม่เคยเล่นมาก่อนก็เล่นได้เลยเพราะแค่เคยได้ยินสำหรับเขาก็เหมือนการซ้อมกลายๆไปแล้ว อ่านมาถึงตรงนี้ก็น่าจะรู้แล้วนะครับว่าผมถูกสอนมาจากครูที่อยู่ในยุคที่ต้องแกะเพลงกันเอง ผมเลยติดการไม่ใช้โน้ตมาตั้งแต่สมัยซ้อมดนตรีครับ

ถึงอย่างไรก็ยังมีบางกรณีที่เราต้องใช้โน้ตเหมือนกัน อย่างเพลงคลาสสิคก็ยังจำเป็นต้องดูโน้ต แต่ให้ดูโน้ตในแนวคิดของการดูแผนที่ เปรียบเทียบนะสมมุติเราต้องขับรถมาสักที่นึงในกทม.แล้วไม่รู้จักเส้นทางเราก็ต้องเปิดแผนที่ดู แต่ถ้ามาประจำทุกอาทิตย์ ทุกเดือนไปเป็นปี ผมถามว่าเรายังมีความจำเป็นต้องดูแผนที่อีกไหม? ใช่แล้วไม่จำเป็น บางคนจำทางได้ตั้งแต่ครั้งแรกเลยก็มีขึ้นอยู่กับเซ้นส์ของแต่ละคน ดนตรีก็แบบนี้ เวลาเล่นดนตรีแล้วต้องใช้โน้ตจริงๆก็ให้คิดแบบนี้ครับ โน้ตก็เหมือนแผนที่ที่คอยนำทางให้เรา สุดท้ายก็คือเราเองที่ต้องจำทาง คงไม่มีใครดูแผนที่ไปตลอดหรอกจริงไหมครับ ดนตรีก็เหมือนกัน ถึงจะดูโน้ตแต่สุดท้ายเราก็ต้องจำโน้ตให้ได้อยู่ดีถ้าเราอยากเล่นดนตรีให้มีอิสระที่แท้จริง ตัวเราต่างหากที่กำหนดว่าเพลงนั้นๆจะเล่นออกมาแบบไหน โน้ตเพลงไม่ได้กำหนดแต่แค่ชี้ทางให้เราเท่านั้น อย่ายึดติดว่าต้องมีโน้ตตลอดเวลาครับ "ลองใช้หูในการเล่นดนตรี ให้มากกว่าการใช้ตาจ้องโน้ตดูครับ แล้วจะสนุกกับดนตรีขึ้นอีกมาเลย "

K'Bell ^ ^