มือซ้ายเล่นคอร์ดยังไงกันแน่ ?

หลายคนที่หัดเล่นเปียโนป็อปใหม่ๆ อาจสงสัยเรื่องการกดคอร์ด (Chord) ของมือซ้ายว่า ถ้าเราเจอคอร์ดติด Major, minor, 7, maj7, sus2, sus4 ฯลฯ แบบนี้เราจะเล่นยังไง

พักมือซ้ายไว้แปบนึง สำหรับมือขวานั้นเวลาต้องเล่นคอร์ดพวกนี้ เราก็พอจะรู้ว่าต้องกดยังไงเพราะมือขวาต้องเล่นโน้ตเยอะอยู่แล้ว ในมือขวาเราจะกดคอร์ดเป็นรูปพลิกกลับแบบไหนก็ได้ตามถนัดหรือตามซาวด์ที่อยากได้

คราวนี้กลับมาที่มือซ้าย คำถามคือ มือซ้ายกดคอร์ดเหมือนที่มือขวากดเลยได้หรือเปล่า เช่น มือขวากดคอร์ด C7 แบบนี้ E G Bb C มือซ้ายเราต้องกด E G Bb C เหมือนกันเลยใช่ไหม คำตอบคือ "ไม่ใช่"

เรามาเข้าใจมือซ้ายในสไตล์เปียโนป็อปกันแบบจริงจังกันดีกว่าจะได้เคลียร์ ความจริงแล้วมือซ้ายเราไม่ได้เล่นเป็นคอร์ด แต่มันคือการเล่น "เบส" (Bass) ต่างหาก ใช่แล้วมันคือเบส และส่วนมากเราจะเล่นมือซ้ายพื้นฐานเป็นรูป 1 5 8 ยืนพื้นไว้ก่อน ไม่ก็กดเบสตัวเดียวแช่ไว้ก็ได้ ตอนนี้เลยอยากให้เข้าใจใหม่ว่ามือซ้ายในความเป็นจริงมันไม่ใช่คอร์ด แต่มันคือเบส (เพิ่มเติมสำหรับคนไม่รู้ 1 5 8 คือการเล่นโน้ตตัวที่ 1 5 8 ของคอร์ด เช่นคอร์ด C ก็จะกดโน้ต C G C แบบนี้นั่นเอง)

ขอเปรียบเทียบอะไรแปบนึงเกี่ยวกับการเรียก การเรียกคอร์ดหรือเบสในมือซ้าย มันก็เป็นกรณีเดียวกับที่้เราเรียก "ตรัยแอด" (Triad) ว่าเป็นคอร์ดในมือขวานั่นแหละ ส่วนมากเวลาเราเล่นคอร์ดมือขวาเรากดโน้ตแค่ 3 ตัวกันใช่ไหมเช่นคอร์ด C กด C E G แบบนี้ การกดแค่ 3 ตัวแบบนี้จริงๆตามทฤษฎีดนตรีสากลมันคือตรัยแอด แต่ด้วยความนิยมและไม่อยากให้ยุ่งยาก เราเลยนิยมเรียกกันว่าคอร์ดมากกว่าเพื่อจะได้ไม่งง

กลับมามือซ้ายอีกครั้ง สรุปว่าการเล่นแบบ 1 5 8 ความจริงมันเรียกว่าเบส แต่เราจะเรียกว่าคอร์ดก็ได้ไม่เป็นไรเพราะเรามักชินกับการเรียกแบบนี้มากกว่า ส่วนใครที่ไม่ได้เล่นมือซ้ายเป็น 1 5 8 ก็จะเป็นอีกกรณีนึงไปครับ เช่น คนที่เล่นมือซ้ายเป็นรูป Root หรือรูปพลิกกลับแบบกดแช่ค้าง แบบนี้จะเป็นการเล่นมือซ้ายของสายคีย์บอร์ดหรือสายแจ๊ส ซึ่งในกรณีนี้จะเป็นคนละสไตล์กันผมจะไม่พูดถึงละกัน พูดถึงแต่การเล่นแบบ 1 5 8 นะ

ต่อๆ คราวนี้เราเข้าใจแล้วนะว่ามือซ้ายคือการเล่นเบส คราวนี้เบสมันอยู่ตรงไหนของเปียโน (หรือคีย์บอร์ด) กันล่ะ? ต่ำกว่าโดกลาง (Middle C) ลงมามันก็เริ่มเป็นเบสแล้วครับ ต่ำกว่าโดกลางลงมา 1 ออคเต็ป (Octave) ผมเรียกมันว่าเบสสูง (High Bass) ต่ำลงไป 2 ออคเต็ปผมเรียกมันว่าเบสต่ำ (Low Bass)

เรามารู้จักหน้าที่ของเบสกัน เบสคือการเล่นเสียงต่ำที่มีหน้าที่คลุมหรืออุ้มเสียงของคอร์ดไว้ทั้งหมด โดยปกติการกดเบสคือการกดตัว Root ของคอร์ดนั้นๆเช่น คอร์ด C เราก็กดตัวโดเสียงต่ำๆแช่ไว้ยาวๆ แค่นี้ก็ได้เบสที่คลุมคอร์ด C แล้ว นี่คือการกดเบสแบบปกติที่สุด (เพิ่มเติมให้นิด แบบไม่ปกติก็มีนะเช่น คอร์ด C เรากดเบสเป็นตัว E หรือ G ก็ได้ แบบนี้เรียกว่าคอร์ดออน ซึ่งยังไม่พูดถึงในที่นี้นะ) แต่การกดเบสตัวเดียวแช่ยาวๆ บางครั้งมันน่าเบื่อ บางช่วงของเพลงอาจต้องการการเล่นย้ำของมือซ้าย เราเลยต้องเล่นแบบ 1 5 8 เพื่อให้มันมีสีสันขึ้นมา แล้วทำไมต้องกดได้แค่ 1 5 8 ล่ะ ?

การเล่นเบสบนเปียโนป็อปมันมีหลักการอยู่ว่า เราจะไม่กดเสียงเบสลงไปพร้อมกันทุกตัว เช่น เราจะไม่กดแบบ 1 5 8 ลงไปทีเดียวพร้อมกัน เราต้องเดินทีละตัวเช่น 1 ไป 5 ไป 8 เพื่อเป็นการกระจายเสียงเบส เพราะการกดแบบ 1 5 8 พร้อมกันในทีเดียวมันจะทำให้เสียงดูอื้อๆ มัวๆ ฟังไม่เพราะ (ต้องลองกดดูถึงจะนึกออก)

อีกเรื่องที่ห้ามทำในเสียงเบสต่ำคือ การกดโน้ตที่ใกล้กันเกินไป คือการเล่นขั้นคู่ต่ำกว่า 5 จะทำให้เสียงเบสอื้อหมดเลยเช่น เดินเบสมือซ้ายเป็น 1 3 5 8 ต่อให้เราเดินทีละตัวเสียงมันก็จะอื้อๆ มัวๆ ไม่ชัด คือเบสก็เปรียบเหมือนคนตัวใหญ่ ยิ่งเสียงต่ำมากยิ่งตัวใหญ่มาก คนตัวใหญ่มากๆ ก็ต้องการพื้นที่มากไม่อยากอยู่เบียดกับใครโดยเฉพาะคนตัวใหญ่ด้วยกัน เบสก็เป็นแบบนั้นเลย เสียงเบสมันใหญ่ ถ้ามันอยู่ใกล้กับเบสตัวอื่นมากไปจะทำให้เสียงที่เล่นออกมาฟังไม่รู้เรื่อง ดูมัวๆ ไม่ชัดเจน

เข้าสู่ช่วงสำคัญ ด้วยเหตุนี้แหละ เหตุที่ว่าเบสมันกดตัวใกล้กันมากไม่ได้ อย่างคู่ 3 เนี่ยกดไม่ได้แน่นอนเสียงมันอื้อ ทำให้มือซ้ายไม่ต้องกดโน้ตตัวที่ 3 ของคอร์ดเลย มันจะได้กดแต่ตัว 1 5 8 ตามแพทเทิร์นมันนี่แหละ ฉะนั้น พอเรากดตัวที่ 3 ของคอร์ดไม่ได้ การเล่นแบบ 1 5 8 ในมือซ้ายมันจึงครอบคลุมไปซะหมดโดยอัตโนมัติ คือไม่จำเป็นต้องไปสนใจพวก Major, minor, 7, maj7, sus2, sus4 อะไรทั้งนั้น เล่น 1 5 8 ได้หมดเลย เช่น คอร์ด Cmaj7, C7, Csus2, Csus4 เราก็เล่นแค่ C G C ตามปกติสบายๆ

สรุปว่าเวลาเจอคอร์ด Major, minor, 7, maj7 หรืออะไร มือซ้ายไม่ต้องพยายามหาหรือกดตามเลย มือซ้ายมีหน้าที่เป็นเบสยืนพื้นให้คอร์ดหลักๆเป็น 1 5 8 ชิวๆ ได้หมดเลยทุกชนิดคอร์ด

ส่วนพวก Major, minor, 7, maj7 ที่ว่าจะเป็นหน้าที่ของมือขวา เวลาเราตีคอร์ดมือขวา มันจะต้องกดอยู่แล้ว แต่สมมุติเราเล่นเป็นบรรเลงล่ะ จะทำยังไงถึงจะได้พวก Major, minor, 7, maj7 อะไรพวกนี้ตามโน้ตเพลง วิธีที่ 1 คือเล่นไปตามปกติ เพราะโดยส่วนมากเมโลดี้ของเพลงมันจะวิ่งไปโดนโน้ตพวกนี้อยู่แล้วเช่นคอร์ด Cmaj7 เดี๋ยวมันต้องมีเมโลดี้สักตัวที่วิ่งไปโดนตัวที (B) เอง แต่ถ้าเรามองแล้วว่าเมโลดี้มันไม่วิ่งไปโดนโน้ตในคอร์ดแบบนั้นเลย ก็ใช้วิธีที่ 2 เราก็ใช้ "เสียงประสาน" ได้เลยเช่นกรณีเดิมคอร์ด Cmaj7 แต่เมโลดี้ต้องเล่นตัวมี (E) ลากยาวๆ 4 จังหวะ เราก็ประสานเสียงด้วยตัวที (B) ซึ่งคือคู่ 4 ล่างของตัวมี ไม่ก็เล่นกรีดนิ้วเป็นคอร์ด 3 ตัวไปเลยโดยให้เมโลดี้เป็นโน้ตสูงที่สุดไว้ แค่นี้เราก็จะได้ซาวด์ของคอร์ด Cmaj7 แล้ว แต่วิธีที่ 2 นี้ต้องคอยฟังดีๆ บางที่เล่นประสานเป็นโน้ตพวก maj หรือ 7 แล้วอาจทำให้เพลงแปร่งๆ บางทีก็ไม่ต้องใส่ก็ได้ เล่นเมโลดี้ไปธรรมดาๆหรือไม่ก็ประสานเป็นโน้ตในคอร์ดปกติไปเลยไม่ต้อง maj7 หรืออะไรตามคอร์ดที่เขาเขียน

บอกกันละเอียดแบบนี้หวังว่าจะช่วยให้หลายๆ คนเข้าใจการเล่นในมือซ้ายมากขึ้นนะครับ มือซ้ายที่เราเรียกว่าคอร์ดนั้น ความจริงมันคือเบส และเบสไม่จำเป็นต้องเล่นให้ได้เสียงชนิดของคอร์ดนั้นๆ อย่าง Major, minor, 7, maj7 อะไรแบบนี้ แค่กดตัว Root ของคอร์ดยืนพื้นไว้หรือย้ำ 1 5 8 เป็นแพทเทิร์นพื้นฐานนั่นก็ถือเป็นหน้าที่ของมือซ้ายในขั้นต้นแล้วครับ ที่เหลือปล่อยมือขวาจัดการไป

ครูเบลล์ ^ ^

www.bellpianopop.com