- 20 ก.ย. 2559

เปียโนป็อป เราจะวางมือและนิ้วเพื่อเล่นเมโลดี้ (มือขวา) ยังไง ?

หลายคนคงมีปัญหาเวลาเล่นเป็นเพลงแล้ว "มือขวา"วางนิ้วหรือเลือกใช้นิ้วไม่ถูก (ภาษาคนเปียโนเรียกว่าFingering) เราจะรู้ได้ยังไงว่าท่อนนี้เพลงนี้จะใช้นิ้วแบบไหนยังไง ปัญหาแบบนี้จะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อเพลงป็อปที่เราเล่นมีช่วงเสียง (Range )ที่กว้างกว่าคู่ 5 ขึ้นไป ซึ่งส่วนมากเพลงก็จะมีช่วงเสียงกว้างกว่าคู่ 5 กันหมดอยู่แล้ว(ยกเว้นพวกหนูมาลีหรือเพลงง่ายๆสำหรับเด็ก) ถามว่ามันมีหลักการใช้นิ้วไหม ผมขอตอบ 2 แบบ ทั้งแบบหลักการและแบบบ้านๆครับ ตอบแบบหลักการ คนที่จะใช้ Fingering ได้เหมาะสมโดยอัตโนมัติ ส่วนมากจะเป็นคนที่ผ่านเปียโนคลาสสิคมาก่อน (เปียโนคลาสสิคมาอีกละ = = ) เวลาเราเรียนเปียโนคลาสสิคแต่ละเพลง เขาจะคิด Fingering ที่เหมาะสมให้เราและเขียนไว้บนโน้ตเพื่อให้เราใช้นิ้วได้เหมาะสมกับเพลงที่สุด ดังนั้นคนที่ต่อมาใช้ Fingering ได้ถูกต้องคือคนที่ผ่านการเรียนเพลงคลาสสิคมาหลายเพลงพอสมควร พอฝึกฝนไปเรื่อยๆเราจะเริ่มซึมซับหลักการใช้ Fingering ได้เอง เวลาเมโลดี้เคลื่อนไปแบบนั้นแบบนี้เขาจะเลือกและเผื่อนิ้วได้เองโดยอัตโนมัติ ผมจะยกตัวอย่างเมโลดี้มือขวามาซักประโยคเช่น โน้ตไล่ไปทางขวาแบบนี้ > C F G A B (นึกภาพตามด้วยนะ) เวลาเล่นเขาจะรู้ได้ทันทีว่า C เนี่ยต้องนิ้วโป้งแน่ๆ แต่ตัวFกับGไม่ควรใช้นิ้วนางและนิ้วก้อย เพราะว่าพอมาถึงตัว A จะต้องไขว้นิ้วโป้งเล่นมาเล่นเพื่อที่เตรียมตัวให้กด B ได้ต่อไปแบบนี้เป็นต้น นี่คือตัวอย่างหลักการการเลือกใช้ Fingering ของคนคลาสสิคท่จะทำไปเองอัตโนมัติเมือเราเรียนเพลงคลาสสิคมาหลายเพลงจนมือซึมซับไปเอง เพิ่มเติมให้ครับว่า เพลงคลาสสิคจะใช้นิ้วมั่วๆตามใจเราไม่ได้เพราะนอกจาก Movement ของการเล่นจะติดขัดแล้ว มันมีผลต่อน้ำหนักโน้ตว่าอยู่ในจังหวะหนัก-เบาพวกนี้ด้วย รายละเอียดทางคลาสสิคเยอะมากครับพิมพ์ไม่หมด อันนี้ต้องเรียนกับครูผู้สอนถึงจะเข้าใจมากกว่า แต่ถ้าใครอยากลองหาเพลงฝึกเล่นและ Fix Fingering ด้วยตัวเอง แนะนำเพลง Fur Elise ของ Beethoven ครับ จะเล่นมือเดียวก็ได้เพื่อศึกษาและสังเกตุการใช้ Fingering ตอบแบบบ้านๆบ้าง สำหรับคนที่ไม่เคยเรียนคลาสสิคหรือไม่มีเวลาไปเรียนคลาสสิคเพื่อซึมซับเรื่อง Fingering แล้วเราจะเลือกใช้ Fingering ยังไงให้เหมาะสม เอาง่ายๆครับคือ เลือกตามที่เราเล่นแล้วถนัดไปเลย (ง่ายๆแบบนี้แหละ555+) คือ คนเราจะมีความรู้้สึกอยู่ครับว่า เมโลดี้ชุดนี้เล่นนิ้วแบบนี้ไม่ถนัด ก็ให้ลองเปลี่ยนลองหาการใช้นิ้วที่เราเล่นแล้วสบายที่สุด เล่นได้แล้วกลัวลืมก็จดไว้ก็ได้ ดูทิศทางขอเมโลดี้ให้ออก ถ้ามันยังไปทางขวาเรื่อยๆแปลว่าเราต้องเซ็ทนิ้วเผื่อให้เล่นโน้ตไปทางขวาอีก จะมาใช้นิ้วอย่างนิ้วนางนิ้วก้อยไม่ได้เพราะมันพลิกมือลำบาก อะไรแบบนี้เป็นต้นครับ สำหรับเพลงป็อปแล้วสบายๆครับ แต่สำหรับเพลงคลาสสิคนี่ไม่ได้เลย นิ้วต้องเป๊ะตามโน้ตที่เขากำหนดมา แต่จะว่าไปโน้ตคลาสสิคเพลงเดียวกันแต่คนละ Edition กันนิ้วก็ไม่เหมือนกันนะ โน้ตเพลงคลาสสิคมันก็มีเรื่อง Edition ของโน้ตอีกเรื่องที่สำคัญพอสมควร ใครเคยเล่นจะรู้ดี เพลงเดียวกันแต่โน้ตคนละเล่มก็อาจมีโน้ตหรือเครื่องหมายต่างกันในบางจุด เราต้องปรึกษาคนมีประสบการณ์ให้ช่วยเลือก Edition ของโน้ตให้จะดีกว่าครับ เรื่องแบบนี้ถือว่าต้องใช้ประสบการณ์เข้าช่วยด้วยเหมือนกันนะ ฉนั้น ลองฝึกเล่นแต่เมโลดี้เยอะๆแล้วลองสังเกตุการเคลื่อนไหวของมัน รวมถึงจับความรู้สึกถนัด-ไม่ถนัดของเราเอง ถ้าไม่ถนัดหรือรู้สึกฝืนๆก็สามารถปรับให้เล่นแบเราถนัดได้ครับ ถามว่ามันจะผิดหลักอะไรไหม จริงๆแล้วเรื่องแบบนี้ในเพลงป็อปมันพลิกแพลงได้ตลอดเวลาครับ ผมยังเล่น Fingering ในมือขวาไม่เหมือนกันสักรอบเลยเพราะใช้ความรู้สึกเอาในตอนนั้นว่านิ้วมันจะถนัดลงแบบไหน สำหรับเพลงป็อปแล้วสบายๆครับเรื่องการใช้นิ้วเล่นเมโลดี้ ฝึกฝนและสังเกตุเยอะๆครับ ครูเบลล์ ^ ^